Επιστημονική – Λατινική ονομασία / Είδος: Narcissus spp.
Γένος: Narcissus
Οικογένεια: Amaryllidaceae
Συχνές ονομασίες: daffodil, narcissus, jonquil / Νάρκισσος, μανουσάκι, ζαμπάκι, τσαμπάκι.
Δημοφιλές καλλωπιστικό, βολβώδες, ποώδες, ανθοφόρο φυτό με πράσινα λογχοειδή φύλλα κι όμορφα, αρωματικά άνθη κατά τα μέσα του χειμώνα. Οι ανθοφόροι μίσχοι του δε ξεπερνούν σε ύψος τα 40εκ. και τα άνθη του στις κορυφές τους είναι λευκά έως κρεμ με κίτρινο κέντρο.
Η ονομασία του φυτού είναι ομόρριζη με τις λέξεις ναρκάω-ω και ναρκόω-ω, δηλαδή ναρκώνω, καθώς το φυτό χρησιμοποιούνταν ως αναισθητικό. Το φυτό ήταν γνωστό από την αρχαιότητα και θεωρούνταν τοξικό.
Πολλοί είναι οι μύθοι που αναφέρονται στο νάρκισσο, με πιο γνωστό αυτόν που ένας νέος με το όνομα Νάρκισσος, ιδιαίτερα φιλάρεσκος, κοιτούσε αποσβολωμένος τον εαυτό του να κατοπτρίζεται στα νερά μιας λίμνης, αγνοώντας την αγαπημένη του Ηχώ. Στην προσπάθεια του να αγγίξει το πρόσωπο του επάνω στην επιφάνεια της λίμνης, πνίγηκε. Ο Δίας που λυπήθηκε βαθιά από το θρήνο της Ηχούς μεταμόρφωσε την Ηχώ σε φωνή και το Νάρκισσο στο εν λόγω λουλούδι. Αναφορές για το νάρκισσο γίνονται και σε αρχαία συγράμματα, όπου περιγράφονται λατρευτικές, μυστηριακές τελετουργίες και σύμφωνα με τις οποίες το άρωμα του νάρκισσου τους βοηθούσε να επικοινωνήσουν με τις ανώτερες δυνάμεις, λόγω της παραισθησιογόνου δράσης του στον ανθρώπινο οργανισμό.
Το φυτό χρήζει ιδιαίτερης προσοχής καθώς παρουσιάζει αυξημένη τοξικότητα και προκαλεί σπασμούς έως και παράλυση.
Ο πατέρας της φαρμακολογίας, Διοσκουρίδης, αναφέρεται στο έλαιο του νάρκισσου ως ναρκίσσινον και το αναφέρει κατά των κεφαλαλγιών. Στη λαϊκή, πραδοσιακή φαρκακευτική ανατολίτικων, κυρίως πολιτισμών χρησιμοποιήθηκε κατά της τριχόπτωσης αλλά και εαντίον της φαλάκρας. Σύγχρονες έρευνες μελετούν την επίδραση του φυτού κατά της άνοιας.
Στον Κήπο μας θα δείτε διάφορα είδη νάρκισσου, όπως:
- Narcissus poeticus / Narcissus exertus(Poet’s daffodil, poet’s narcissus, nargis, pheasant’s eye, findern flower, pinkster lily) – Ζαμπάκι
- Narcissus tazzeta (Paperwhite, bunch-flowered narcissus, bunch-flowered daffodil, Chinese sacred lily, cream narcissus, joss flower, polyanthus narcissus) – Μανουσάκι